مقایسه حسابرسی با حسابداری
حسابرسی را نمیتوان معادل حسابداری دانست؛ زیرا حسابداری اقدام به حفظ و نگهداری وقایع مالی در موسسات مختلف می کند، در حالی که حسابرسی این سوابق را با هدف بررسی صحت و دقت آنها ارزیابی می نماید.
حسابرس در حقیقت در نقش بازرسی ظاهر می گردد که خارج از سازمان بوده و یا جزو رده میانی مدیریتی است، البته صاحب آن کسب و کار نیست و در اقدامی جستجوگرانه تمامی صورتهای مالی موسسه را که می تواند خصوصی و یا دولتی باشد با دقت جست و جو می کند. در حسابرسی هر گونه تقلب و یا اشتباهی اگر صورت گرفته باشد کشف می شود و نتایج در اختیار ذینفعان و یا استفاده کنندگانی مانند بانک ها قرار می گیرد.
موسسات مختلف به منظور داشتن یک سیستم مالی شفاف، درست و عاری از خطا در کنار داشتن حسابدارانی که وظیفه آنها ثبت دارایی‌ها و بدهی‌ها و تمامی فرایندهایی است که در این موضوعات تغییر ایجاد می کنند و همچنین کمک به گردش پول درست می باشد، به موسسات و اشخاصی نیز نیاز دارند که به بررسی منظم تمامی سوابق مالی آنها بپردازید؛ زیرا در هر سیستمی امکان اشتباهات عمدی و سهوی وجود دارد و هر چه موسسه ای بزرگتر و با تعداد و مقدار تراکنش مالی بیشتری باشد، امکان تقلب و تخلف در آن افزایش می یابد. به همین دلیل وجود کسانی که خارج از چارچوب موسسه باشند برای شناسایی مغایرت ها و یافتن هر گونه عملکردی که با واقعیت اتفاق افتاده در موسسه منطبق نباشد، ضروری می باشد.
در حالی که در شرکتها، حسابداران به ثبت وقایع مالی پرداخته و به تجزیه و تحلیل داده های مالی می پردازند، پیگیری می کنند که معاملات مالی شرکت منطبق با قوانین و مقررات باشد، به عنوان یک مشاوره در امور مالی مسائل اقتصادی پیش رو موسسه را پیش بینی می نمایند و البته حسابداران حرفه ای بنا بر شرایط موسسه و تغییراتی که لازم است اعمال گردد، مدل های مختلف مالی را طراحی و اجرا می کنند. حسابرسان کسانی هستند که بعد از اتمام کار حسابداران، کار خود را شروع می کنند.
حسابرسان تمامی گزارش‌های مالی که حسابداران تهیه نموده اند را مورد بررسی قرار می دهند. در همین راستا آنان گزارشات مالی حسابداران را ارزیابی و با قوانین و همه الزامات و مقرراتی که لازم است در صنعت سیستم حسابداری رعایت شود، مطابقت می دهند. حسابرسان کارایی سیستم حسابداری را نیز بررسی می کنند، برنامه ریزی و برنامه بودجه را ارزیابی کرده، تقلبات انجام شده را کشف نموده و صحت صورتهای مالی را تایید با رد میکنند.
بنابراین به طور خلاصه میتوان گفت در حسابرسی بررسی صحت و دقت صورت حسابهای مالی ارائه شده مورد کنکاش قرار می گیرد و در طی این کنکاش مشخص می گردد؛ آیا سیستم کارا بوده است و برنامه ریزی و بودجه بندی درست بوده و یا درست انجام شده است.
” پیشنهاد مرتبط : آشنایی با پکیج نرم افزار حسابداری بازرگانی و شرکتی“
اهمیت حسابرسی برای موسسات مختلف
موسسات مختلف زیادی امروزه وجود دارند که به موسسات و شرکتها کمک می کنند تا حسابرسی کسب و کارها خود را به درستی و دقت انجام دهند. حسابرسان تمامی سوابق مالی شرکت را به دقت مورد بررسی قرار می دهند؛ زیرا باید درست بودن سوابق و صورت های مالی را تأیید کنند.
این صورتهای مالی بدان جهت اهمیت دارند که اعداد و ارقامی را ارائه می دهند که نتیجه صدها تا هزارها مبادلات مالی و گردش نقدی را نشان می دهند. این اعداد و ارقام صورت های مالی، وضعیت کسب و کار را در طی دوره مالی که گذارنده است به اطلاع استفاده کنندگان داخلی و خارجی می رساند. این صورتهای مالی است که منعکس کننده هر گونه مبادله ای مالی و پولی می باشد و برای استفاده کنندگان نقش اساسی را جهت اخذ تصمیمات بازی می کنند؛ در شرکت هر خرید و فروشی، هر درآمد و هزینه ای و یا هر تسهیلاتی که گرفته شود جزو سوابقی هستند که در گزارشات منعکس می شوند. باید تأثیر این مراودات در صورتهای مالی که نتیجه یک سیستم حسابداری است، دیده شود.
این صورتهای مالی به 4 دسته تقسیم شده و توسط حسابداران تهیه می شوند تا در حسابرسی مورد بررسی و تایید قرار گیرد. در همین راستا میتوان به صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد، ترازنامه و صورت سود و زیان جامع اشاره نمود.
حسابرسان با بررسی سوابق شرکت ها، هرگونه مغایرتی را در این صورتهای مالی اساسی تشخیص می دهند. کسب و کارها برای تحلیل های مالی خود و تدوین استراتژی آینده از این گزارشات مالی استفاده میکنند و همچنین به استفاده کنندگانی مانند سرمایه گذاران و بانکها ارائه می دهند؛ بنابراین کاملا مشهود است چرا موسسات از حسابرسی برای بررسی گزارش‌ها کمک می گیرند.
حسابرسان این گزارشات را با قوانین و مقررات مالی انطباق می دهند تا اطمینان دهند که همه این گزارشات کاملا با مقررات حسابداری منطبق هستند و همچنین این سوابق را تایید می کنند تا در تحلیل مالی مورد استفاده قرار گیرند. تصمیم گیران می خواهند مطمئن باشند تحلیل آنان معتبر است؛ زیرا بر اساس صورت هایی که صحت و دقت بالا دارند و بر اساس اصول متداول حسابداری تهیه و ارائه گشته اند، انجام شده است.
انواع تقسیم بندی حسابرسی معمول
در حسابرسی بعد از بررسی سوابق مالی، گزارش‌هایی ارائه می شود که نشان میدهد گزارشات مالی مجاز بوده و مورد تایید هستند؛ اما اگر در گزارشاتی که حسابداران تهیه نموده اند اطلاعات به صورت کامل ارائه نشده باشند و مغایرتی دیده شود، یا تقلبی را حسابرس مشاهده نماید، در گزارشات حسابرسی عدم وجود اطلاعات کافی گزارش خواهد شد تا شرکت اطلاعات بیشتری را برای ادامه کار ارائه دهد.
حسابرسی بر اساس معیارهایی مختلفی مانند تابعیت سازمانی، دلیل ارجاع کار و نوع رسیدگی تقسیم بندی میشود که در ادامه بررسی خواهیم نمود.
*حسابرسی بر اساس تابعیت سازمانی به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می گردد؛ حسابرسان داخلی از کارکنان خود شرکت هستند و زیر نظر مقام ارشدی مانند مدیر عامل کار می کنند و به بیشتر واحدهای مؤسسه دسترسی دارند. طبق چارت سازمانی موسسه، وظایف و اختیاراتی برای انان تعریف می گردد. در حالی حسابرس خارجی مستقل از شرکت بوده و از کارکنان شرکت نیست.
*تقسیم بندی بر اساس دلیل ارجاع کار دومین دسته بندی است که مورد توجه قرار می گیرد؛ بر اساس این معیار در شرکتهایی مانند شرکت های سهامی عام، در موسسه بر طبق قوانین و مقررات حسابرسی الزامی می باشد و واحدهای اقتصادی باید از حسابرسان جهت حسابرسی سالانه خود استفاده نموده و نتایج و گزارشات حسابرسان را به اطلاع استفاده کنندگان همچون سهامداران برسانند. لازم به ذکر است حسابرسی این موسسات بر اساس قوانین بورس اوراق بهادار است و حتی گزارشات حسابرسی آنان معیاری برای خرید سهام این نوع موسسات در بورس، توسط سهامداران می باشد.
حسابرسی نوع اختیاری همانطور که از نام آن پیداست الزامی برای آن نیست و میتوان از آن چشم پوشی نمود. به طور معمول در شرکتهای کوچک با تراکنش کم و محدود امکان چشم پوشی بالاست؛ اما در هر صورت، شرکت هایی مانند شرکتهای تضامنی یا موسساتی که در بورس اوراق بهادار حضور ندارند، می توانند به صورت اختیاری از حسابرس استفاده نمایند.
” پیشنهاد مرتبط : آشنایی با پکیج نرم افزار حسابداری صنعتی و تولیدی“
مزایای انواع حسابرسی در کاکتوس
*دسته سوم تقسیم بندی حسابرسی بر اساس نوع رسیدگی انجام می گیرد.
*در رابطه با اهمیت صورت های مالی و بررسی آنها در قسمت بالا نیز سخن گفتیم. در حسابرسی صورت های مالی که جزو تقسیم بندی از نوع رسیدگی می باشد؛ مطلوبیت صورت های مالی بر اساس اصول و استانداردهایی که در حسابداری پذیرفته شده اند، توسط موسسات حسابرسی بررسی می گردند. خالی از لطف نیست متذکر شویم گزارشات حسابرسان باید بر اساس استانداردهای حسابرسی باشد؛ این استاندارد ها معیاری هستند که برای سنجیدن کیفیّت کار حسابرسان مورد استفاده قرار می گیرد و در سه دسته استانداردهای عمومی، استانداردهای عملیات (رسیدگی) و استانداردهای گزارشگری قرار میگیرند.
*حسابرسی رعایت در تقسیم بندی بر اساس نوع رسیدگی، فرایند ها و یا تراکنش ها را از منظر انطباق آنها با مقررات اجرایی مورد بررسی قرار می دهد. نوع رعایت مشخص میکند که آیا در فرایندها، از مقررات پیروی شده است و یا نقض شده اند. در پی این بررسی، علت عدم انطباق توسط حسابرس مشخص می شود و راهکارهایی جهت پیشگیری از نقض مقررات پیشنهاد می شود. این مقررات یا از سوی خود واحد اقتصادی در قالب دستورالعمل ها و برنامه ها مشخص می شود و یا قوانین و مقررات هایی هستند که خارج از سازمان تحمیل شده اند، مانند قوانین ایزو و یا امور مالیاتی.
*حسابرسی ویژه با دو دسته حسابرسی قبلی متفاوت می باشد؛ در این نوع حسابرسان به موضوع مشخص می پردازند. بدین ترتیب که در زمان بروز مشکلات و اختلاف نظر مالی مابین شرکتها، موسسات و اشخاص موضوع برای حسابرسی ارجاع می شود. در این نوع، مستندات مالی و غیر مالی مورد بررسی قرار می گیرند.
*حسابرسی عملیاتی به بررسی قسمتهای خاصی کسب و کار از دیدگاه کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی می پردازد. بدین ترتیب که در این نوع حسابرسی عملکرد فعلی سازمان از نظر این سه مولفه مورد ارزیابی قرار گرفته و هنگام دیدن نواقصات در گزارشات، روش های اصلاح به مدیر کسب و کار پیشنهاد می گردد.
و اما کلام آخر: حسابرسانی که مهارت لازم را در زمینه محاسبات و تحلیل اطلاعات دارند و بر اصول فنون حسابداری واقف می باشند می توانند در راستای استفاده از یک حسابرسی درست و دقیق به صاحبان کسب و کار کمک نمایند. چنین موسساتی در کسب و کار خود می توانند بر اساس واقعیت ها استراتژی خود را چیده و کنترل بهتری بر کسب خود داشته باشند.