تعریف حسابداری کار سختی است و به همین خاطر تعاریف زیادی برای آن نقل شده است. یکی از این تعاریف این است که سیستمی است که در آن مکانیسم‌های جمع‌آوری و طبقه‌بندی داده و همچنین ثبت آن دیده می‌شود. در این فن، داده‌ها خلاصه شده و به شکل گزارشاتی ارائه می‌شوند تا ساده‌تر بتوان از اطلاعات استفاده کرد. این حرفه امری ضروری در هر کسب‌وکاری است و با کمک آن می‌توان تحلیل درستی از وضعیت مالی داشت.
تاریخچه
قدمت این رشته حتی بیش از 1000 سال است و حتی در تمدن‌های کهنی مثل ایران باستان و مصر باستان نیز دیده شده است. اولین‌بار شکل مدرن این حرفه در 1494 میلادی و در کتاب لوکا پاچیولی به تصویر کشیده شد. این کتاب نخستین منبع نوع مدرن این رشته است و لوکا پاچیولی را نیز پدر این علم می‌دانند.
زیرمجموعه‌های این رشته
یک حسابدار می‌تواند در بخش‌های مختلفی از این رشته مثل مالی، مدیریتی، حسابرسی و غیره فعالیت کند که در ادامه به معرفی این زیرشاخه‌ها می‌پردازیم.
مالی یا financial accounting
هدف این زیرشاخه آن است که با ثبت تراکنش‌های مالی تحلیلی جامع از وضعیت کسب و کار ارائه کند. برای آن که اختلاف در گزارشات کسب‌وکارها به حداقل برسد و با سیستمی یکسان مراحل این زیرشاخه طی شود لازم است تا حسابداران از GAAP یا همان استانداردهای حسابداری تبعیت کنند. در مجموع زیرشاخه مالی به جمع‌آوری داده، ثبت و همچنین ارائه گزارش من باب آن می‌پردازد. نام دیگر این زیرشاخه، گزارشگری است و علت آن این است که از گزارشات حاصل از آن برای تصمیم‌گیری‌های اساسی در شرکت استفاده می‌شود.
” پیشنهاد مرتبط: حسابرسی چیست؟“
مدیریت یا management accounting
به کمک این زیرشاخه می‌توان با جمع‌آوری اطلاعات، موجب بالارفتن راندمان کسب و کار شد. زیرشاخه مدیریت کمک می‌کند تا با تحلیل کردن هزینه‌ها و دیگر تحلیل‌های مالی، تخصیص بودجه به بهترین شکل انجام شود که این خود باعث می‌شود تا بازدهی کسب و کار بالا رود. زیرشاخه مدیریت خود شامل سه بخش است. اولین بخش مدیریت استراتژی، دومین مدیریت ریستک و سومی بخش مدیریت عملکرد است که هر سه این موارد برای افزایش راندمان یک شرکت ضروری است.
هزینه‌ها یا cost accounting
اول از همه لازم است بدانیم نام دیگر این زیرشاخه، حسابداری بهای تمام شده است. بعضی افراد این زیرشاخه را جزو زیرگروه مدیریت می‌دانند. در این زیرشاخه حسابدار هزینه‌های تولید و خدمات را ابتدا محاسبه و پس از آن تحلیل می‌کند. همان طور که از تعریف این علم واضح است، از این زیرشاخه عمدتاً در صنایع تولیدی استفاده می‌شود. هدف زیرشاخه بهای تمام شده بیشتر آن است که با کمک محاسبه هزینه‌ها و یافتن نقطه‌ای که در آن درآمد اصطلاحاً سر به سر می‌شود؛ هزینه متوسطی که برای تولید هر محصول لازم است را اعلام نماید.
مالیاتی یا tax accounting
این نوع از رشته برای آن است که شرکت‌ها در رابطه با تطابق با قوانین مالیاتی و محاسبه مقدار مالیات توسط سازمان دارایی زیر نظر گرفته شوند. حسابدارانی که در این زیرشاخه مشغول به کارند موظف‌اند تا علاوه بر دانش مالی، تسلط کافی به مقررات مالیاتی داشته باشند تا بتوانند به‌درستی و دقیق کار خود را انجام بدهند.
حقوقی یا forensic accounting
از این زیرشاخه بیشتر در پرونده‌های حقوقی استفاده می‌شود. به طور مثال در پرونده‌هایی که در آن‌ها کلاهبرداری مالی رخ‌داده لازم است تا یک حسابدار تراکنشات مالی را بررسی کند و از آن گزارشی ارائه کند. حسابداران این حیطه همچنین می‌توانند در پرونده‌های حل اختلاف و اثبات ادعا نیز فعال باشند. کار در بخش حقوقی معمولاً کار ثابتی نیست و حسابدارانی که در این زیرشاخه کار می‌کنند عمده کارشان پروژه‌ای است.
” پیشنهاد مرتبط: انواع حسابداری“
دولتی یا governmental accounting
اگر مایلید تا در این زیرشاخه فعالیت کنید باید بدانید که علاوه بر تسلط بر رشته خود باید توانایی مدیریتی نیز داشته باشید. این حیطه به بررسی امور مالی در سطح کلان می‌پردازد و به دولت کمک می‌کند تا با تخصیص بودجه اصولی پروژه‌ها را به نحو احسن انجام دهد.
عمومی یا public accounting
این نوع از این حرفه بیشتر در شرکت‌هایی رایج است که قصد دارند تا به مشتریانشان خدمات مالی ارائه دهند. در این شرکت‌ها کارهایی از جمله حسابرسی و تحلیل وضعیت مالی و همچنین اظهارنامه مالیاتی انجام می‌شود. این مؤسسات ممکن است به مشتریان خود مشاوره‌‍‌هایی را در رابطه با چگونگی مدیریت مالی کسب و کار ارائه کنند که همه این‌ها توسط یک حسابدار صورت می‌گیرد.
حسابرسی یا auditing
حسابرسی یکی از زیرمجموعه‌های این علم است که داده‌ها را ثبت کرده و تحلیل می‌کند. حسابرس موظف است تا در نهایت تحلیل خود را به شکل یک گزارش ارائه دهد. حسابرسی می‌توان به کمک فردی خارج از شرکت انجام شود که به آن حسابرسی خارجی می‌گویند و یا می‌تواند شخصی که حسابرسی را انجام می‌شود یکی از کارمندان شرکت باشد که در این حال این نوع حسابرسی، حسابرسی داخلی است.
در حسابرسی داده‌ها را با استانداردها مقایسه می‌کنند و همچنین سعی بر آن دارند که صحت داده‌ها یا همان صورت‌های مالی را مشخص کنند. مورد بعد این است که با کمک گزارشات خود تلاش بر آن است تا بتوان راندمان کسب و کار را بالاتر برد.
مزایای رشته
حسابداری بازار کار بسیار وسیعی دارد و امکان کار در تمامی شهرها فراهم است. از جمله رشته‌هایی است که دانشگاه‌ها و مؤسسات زیادی آن را ارائه می‌دهند و به همین خاطر یادگیری آن در دسترس است و نیاز به امکانات ویژه‌ای هم ندارد. حسابداران می‌توانند به‌صورت پروژه‌ای نیز کار کنند. همچنین امکان دورکاری برای این رشته فراهم است.
اصطلاحات حسابداری
هر رشته اصطلاحات مخصوص به خود را دارد و برای حرفه‌ای شدن لازم است تا نسبت به این اصطلاحات آگاهی داشته باشیم. این رشته و فن هم از این قاعد مستثنی نیست. در ادامه به چند اصطلاح رایج در این رشته خواهیم پرداخت.
حساب دریافتی
حساب دریافتی به دارایی‌ای گفته می‌شود که در آینده قرار است از مشتری به شکل وجه نقد در قبال فروختن کالا و یا ارائه دادن خدمات گرفته شود.
حساب پرداختی
این حساب شامل بدهی‌هایی مثل خرید نسیه کالا و یا مواد اولیه است که هنوز تسویه نشده‌اند.
معادله حسابداری
این معادله به شکل ” بدهی‌ها + دارایی‌ها = سرمایه ” نوشته می‌شود.
ترازنامه یا وضعیت مالی
ترازنامه یکی از اصطلاحات حسابداری است که به معنی گزارش و فهرستی است که در آن در یک تاریخ مشخص تمامی دارایی‌ها و بدهی‌ها و سرمایه یک کسب و کار نوشته شده است.
صورت‌های مالی
به اسنادی گفته می‌شود که اطلاعات مالی را به شکل خلاصه و مرتب و همچنین عملکرد مالی شرکت را گزارش می‌دهد. این گزارش می‌تواند برای ارائه به سازمان‌های بیرونی و سازمان های درونی استفاده شود.
” پیشنهاد مرتبط: امتیازات استفاده از نرم افزار حسابداری“
بستانکار یا همان طلبکار
بستانکار به شخصی گفته می‌شود که حقی دارد که بر گردن بدهکار است. حساب بستانکار در ترازنامه در سمت چپ درج می‌شود.
بدهکار
شخصی است که حقی از شخص دیگر (طلبکار) برعهده او است. حساب بدهکار در ترازنامه در سمت راست درج می‌شود.
نتیجه‌گیری
در این متن ابتدا تعریف حسابداری را به مخاطبان ارائه کردیم و سپس به توضیحی در رابطه با زیرشاخه‌های حسابداری مثل مدیریتی، مالی، مالیاتی، عمومی و حسابرسی پرداختیم. البته باید توجه داشت که این فن تنها به همین چند شاخه محدود نمی‌شود. همان طور که گفته شد رشته یاد شده دارای شاخه‌های فراوانی است و همین موضوع سبب می‌شود تا بازار کار خوبی برای تحصیل‌کردگان در این حیطه فراهم باشد. امکان کار به شکل دورکاری و پروژه‌ای نیز باعث شده تا افراد بیشتری به سمت این رشته جذب شوند.