طراحی نرم افزار بر اساس درخواست مدیران تا چه میزان امکان پذیر است؟
نرم افزارهای مالی اداری، مثلا نرم افزار حسابداری براساس اصول مدون، تدوین می گردد. در برنامه حسابداری، تعریف سرفصل حساب ها، گزارشات پایه، مانند تراز کل، و سایر تراز حساب ها، دفاتر کل، معین و تفضیلی، به صورت مدون و استاندارد می باشد و یک نرم افزار معتبر مالی می بایست از این استاندارد ها تبعیت نماید.
این اصول الزاما با نگاه مدیریت به گردش کار کسب و کار خود یکسان نیست. مثلا یک مدیر موسسه فکر کند نیازی به این گزارشات ندارد و به صورت دیگری این اطلاعات را گزارشگیری کند. این تفاوت و بعضا تعارض مابین استانداردهای حسابداری و انتظارات مدیریتی را چگونه باید فیصله داد؟ یک مدیریت سنتی مایل است نرم افزار دقیقا همان کاری را بکند که او طی سالها انجام داده است و به آن عادت کرده، درمقابل برنامه نویس به اصول کار توجه می کند و مستقل از شیوه های کاری مدیریت اصول کار را مبنای طراحی نرم افزار خود قرار می دهد. هرچه شیوه کار مدیریت از اصول کار فاصله داشته باشد تقابل نرم افزار و مدیریت بیشتر می گردد. این تقابل می تواند تا آنجا پیش برود که نرم افزار توسط مدیریت به کناری انداخته شود!
در ایران، در مثلا در سالهای دهه هفتاد بخاطر همه جا گیر نشدن کاربرد نرم افزار در کسب و کارها، اکثر مدیران به شیوه سنتی و دستی امور خود را مدیریت می کردند و به سختی تن به استفاده از نرم افزار مثلا حسابداری می دادند، چرا که کارکرد نرم افزار برایشان مانوس نبود و اصول کارکرد نرم افزار با روش سنتی آنها همخوانی کمی داشت.
در چنین شرائطی بسیاری نرم افزار نویسان تلاش کردند کارکرد نرم افزار را با نحوه کار سنتی مدیران تطبیق دهند و نرم افزار را آنطور طراحی کنند که مدیر می خواست نه آنطور که اصول طراحی نرم افزار دیکته می کرد، و بدینگونه به صورت کمتر یا بیشتر از اصول حسابداری فاصله گرفتند.
ولی جبر زمان و پیشرفت علم و فناوری، قوانین خشن خود را دارد. اکنون در ایران استفاده از نرم افزار و اینترنت به دوردست ترین روستا ها هم رسوخ کرده یا در حال رسوخ است. در چنین شرائطی برای کسب و کارهای متقاوت نرم افزارهای متفاوت برپایه نیازهای اصولی آن کسب و کار طراحی و ایجاد شده است.
حالا دیگر این مدیر نیست که به برنامه نویس می گوید برایم برنامه ای بیویسید که این کار را بکند. سوال عوض شده است. مدیر می پرسد کسب و کار من این چنین است. چه نرم افزاری پاسخگوی نیاز من است. در واقع پیشرفت امور نرم افزاری و همه جا گیر شدن استفاده از فضای مجازی امکانات بسیار متنوع نرم افزاری فراهم کرده است که مدیران می توانند از میان این امکانات متفاوت و متنوع، نیازهای کاری کسب و کار خود را تامین نمایند.
نرم افزار نویس در این شریط، قرار نیست برای یک مدیر خاص با همه جزییات کسب و کارش یک نرم افزار ویژه بنویسد. او با توجه به رشد شتابان استفاده از فضای مجازی ناگزیر است بسته های نرم افزاری برای امور مختلف، مستقل از سلیقه این یا آن مدیر طراحی و پیاده سازی کند.
در واقع مدیرانی که تلاش می کنند به شیوه های سابق، نرم افزهایی داشته باشند که روش سنتی آنها را پیاده سازی کند دارند برخلاف جریان آب شنا می کنند. آنها یا باید نگاهشان را عوض کنند یا جبر زمان شیوه مدیریت آنها را منسوخ می کند. در عوض مدیران دارای افکار نو و پویا، همیشه در صدند تا روش های کارشان را با استفاده از نرم افزارهای جدید متحول کنند و برای تطبیق روش های کاری شان با امکانات نرم افزارهای جدید، انعطاف نشان می دهند.